Prošle su pune dve decenije od kada 29.novembar nije prvi u nizu prazničnih neradnih dana za sve zaposlene u SFRJ. Dan Republike slavio se bučno, veselo i barem nekoliko “povezanih” dana. Bio je to svojevrstan ventil umornih samoupravljača.
Ulice su bile okićene trobojkama sa crvenom petokrakom, fotografijama nasmejanog maršala i slikama državnog grba sa plamenom iz šest buktećih baklji, baš onakvim kakav je “srećnu socijalističku zajednicu zbratimljenih naroda i narodnosti” kasnije progutao noseći sobom brojne žrtve i neopisivu patnju i razaranja.
Za Dan Republike odabran je 29.novembar u znak sećanja na zasedanje AVNOJ-a 1943.godine u Jajcu. Odluke tog tela bile su temelj buduće socijalističke Jugoslavije.
Jedna od najznačajnijih izmena u političkom životu zemlje pod okupacijom i sa dva pokreta otpora, bila je proglašenje Josipa Broza Tita za Maršala Jugoslavije. Zanimljivo je da je ovaj predlog potekao od delegacije Slovenije, prve od republika koje su u krvavom sukobu sa JNA pokrenule raspad SFRJ.
Jedna od odluka Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije bila je i svrgavanja sa vlasti Kralja Petra II Karađorđevića i zabrana njegovog povratka u zemlju.
Ubrzo po okončanju Drugog svetskog rata srpski nacionalni identitet i ponos na njega utopili su se u “bratstvo i jedinstvo”, monarhija je postala zabranjena, time i kažnjiva tema, a novo vreme socijalizma i Dan Republike slavili su se kao najveća svetkovina uz pečene prasiće, potoke pića i neizostavnu “Od Vardara pa do Triglava”.
Tako je bilo sve do početka krvavih sukoba devedesetih.
U samoj Srbiji, poslednjoj iz porodice SFRJ koja jedina baštini “Jugoslavenske vrednosti” i čiji se građani iz nekog razloga i danas sa setom sećaju Tita i socijalizma, 29.novembar se slavio sve do 2002. godine kada je Narodna skupština ukinula Dan odavno nepostojeće republike.